З 16 па 24 чэрвеня 2014 г. на базе ДУА «Круговіцкая СШ» працаваў профільны аздараўленчы турыстычна-краязнаўчы лагер «Падарожнік». Змена звыклай абстаноўкі на пражыванне ў прыродных умовах толькі станоўча ўплывае на ўдзельнікаў, загартоўвае іх характар, навучае самастойнасці і спадарожнічае атрыманню новых ведаў!

Маршрут №1. Возера Выганашчанскае, Бабровіцкае, Паперня

Дзень 1.

Прыезд і размяшчэнне на возеры Выганашчанскае (Выганаўскае). Гэта возера ў Івацэвіцкім раёне, на водападзеле рэк Шчара і Ясельда, на тэрыторыі гідралагічнага заказніка «Выганашчанскі». Возера ляжыць у натуральным водападзеле рэк Шчара і Ясельда. таму нядзіўна, што яно выкарыстоўвалася для стварэння воднага шляху з басейна Прыпяці ў басейн Нёмана. Праз яго праходзіў Агінскі канал, які злучаў рэкі Шчара і Ясельда. На тэрыторыі гаспадаркі і каля яе межаў захавалася нямала месцаў, звязаных як са старажытнай, так і найноўшай гісторыяй: стаянкі старажытных людзей, розныя археалагічныя аб'екты, Агінскі канал, гідравузел і самыя старыя ў Беларусі (XVIII ст.) гідратэхнічныя збудаванні. Тут знаходзіцца самы прадстаўнічы комплекс абарончых збудаванняў часоў Першай сусветнай вайны, старадаўнія геадэзічныя рэперы, пункт Дугі Струвэ - аб'екта, уключанага ў спіс Сусветнай Спадчыны чалавецтва, мемарыяльныя месцы Другой сусветнай вайны і іншыя славутасці. Рабяты для рыбалкі і адпачынку наведалі базу адпачынку - былая нацыянальная паляўнічая рэзідэнцыя, будаўніцтва якой было пачата яшчэ П. М. Машэравым. Дзецям была прадстаўлена аглядная экскурсія на катэры, тэма: заказнік «Выганашчанскі».

Дзень 2.

Ёсць на поўдні Івацэвіцкага раёна вельмі прыгожае месца - Бабровіцкае возера, на беразе якога знаходзіцца вёска Бабровічы. Гэта самая «адзінокая» вёска Брэстчыны (у радыусе 11 кіламетраў - ніводнага населенага пункта; падобнай тапаграфічнай асаблівасці не мае ні адна іншая). Месцы цнатлівыя, іншы раз нават казулі праз двор прабягаюць. І возера выдатнае: дно пясчанае, вада добра выграваецца, а рыба вельмі смачная. Месцы гэтыя вельмі старажытныя. Раней гэта была Вядская воласць, якая вядомая з 1433 г. Да 1508 г. яна ўваходзіла ў склад Слонімскага павета, ў 1508 г. увайшла ў склад Пінскага павета. На другім беразе Бабровіцкага возера яшчэ пры Вітаўце ўзвышаўся першы ў тутэйшых месцах хрысціянскі храм Святой Параскевы Пятніцы. На тым беразе ёсць і стаянка каменнага стагоддзя, побач - помнік жыхарам, якія загінулі ў гады вайны ад рук карнікаў.

Ёсць у вёсцы этнаграфічны музей, які стварыў Веніямін Мікалаевіч Бычкоўскі. А на могілках расце дуб, якому некалькі сотняў гадоў. А яшчэ тут будуецца капліца-помнік святой Параскевы ў памяць аб загінуўшых 13 верасня 1942 г. 1280 жыхароў чатырох вёсак: Бабровічы, Вядо, Тупічыцы, і Красніца. Тры апошнія так і не былі адноўлены. Дзясяткі гектараў поля, дзе калышацца трава і толькі дзе-нідзе прабіваюцца кветкі, што раслі калісьці ля хат, - гэта адзінае, што нагадвае пра былыя вёскі. У капліцы штогод праходзяць дзве службы: у дзень знішчэння вёсак і ў дзень імя святой велікамучаніцы. На памяць дзяўчынкам лагера Веніямін Мікалаевіч падарыў абразкі Святой Параскевы.

Дзень 3.

Возера Паперня стала ўжо любімым месцам адпачынку нашых выхаванцаў. Найпрыгажэйшыя віды ранішняга і вячэрняга возера, цішыня хваёвага лесу, рыбалка... Вячэра, песні ля вогнішча, імправізаваныя тэатральныя пастаноўкі, гульні ...

Дзень 4.

На зваротнай дарозе вучні наведалі Свята-Успенскі Жыровіцкі манастыр – самае любімае святое месца Беларусі. На тэрыторыі манастыра вельмі прыгожа і спакойна, не гледзячы на тое, што тут заўсёды вельмі шмат людзей. Атмасферу перадаць словамі немагчыма, асабліва дзівіць святая вера людзей у цуды. Жыровіцкі манастыр таксама славіцца сваёй дзівоснай святой крыніцай з купальняй для вернікаў. Многія выхаванцы лагера акунуліся ў святую ваду. Яна дапамагае вылечыцца ад хвароб і амаладзіць арганізм.

Маршрут №2. Нацыянальны парк "Прыпяцкі"

Дзень 5.

Дзень быў насычаны экскурсіямі.

Па-першае, наведванне горада Салігорска, аднаго з самых маладых гарадоў Беларусі. Незабыўным для ўдзельнікаў паездкі ў Салігорск стала наведванне музея Працоўнай Славы ААТ «Беларуськалій», дзе беражліва сабраны і захоўваюцца дакументальныя сведчанні пачатку прамысловага асваення калійных радовішчаў, будаўніцтва руднікоў (а іх на сёння ўжо шэсць!) І перапрацоўчых заводаў, працоўных перамог і ўзнагарод, а таксама саміх герояў працы. Пасля экскурсіі па Музею ў многіх вучняў з'явілася жаданне ў далейшым стаць шахцёрам.

Па-другое, г.Мікашэвічы, маленькі гарадок у прамым і пераносным сэнсах слова «стаіць на граніце». Гэты велізарны кар'ер дыяметрам амаль 6 км быў збудаваны рукамі не аднаго пакалення яго жыхароў, якія былі працаўнікамі самага буйнога ў Еўропе завода па выпуску нярудных будаўнічых матэрыялаў. Стоячы каля ўскраіны вялізнага рукатворнага кар'ера перахапляе дыханне. Здаецца, быццам тут калісьці прызямліліся прышэльцы з іншых светаў на касмічнай талерцы, якая пакінула свой ​​след на зямной цьвердзі ў выглядзе кругавых каменных ўступаў. Незвычайны для Беларусі найвелізарны горны пейзаж не парушаюць нават гмахі-БелАЗы, якія бегаюць як цацкі па белай звілістай дарозе, якая вядзе на дно кар'ера на глыбіню 126 м і назад. Нават рову рухавікоў не чуваць, а толькі свіст ветру. Крочыўны экскаватар на другім баку, не кажучы нават пра трактар «Беларусь», які корпаецца ля падножжа каменнага гарызонту, - усе яны выглядаюць мурашамі, а людзей і зусім не разглядзець ... А хлапчукі затаілі дыханне... ўжо з'явілася мара працаваць на такіх велізарных машынах Беларусі - БелАЗах.

Па-трэцяе, канчатковы пункт 5 дня - г. Петрыкаў, дзе нас сустрэў і правёў да месца нашай стаянкі на беразе прыгожай ракі Прыпяць, старшыня Петрыкаўскага сельскага савета Ачапоўскі Сяргей Іванавіч. А месца гэта таксама знакамітае ў Беларусі. Яно размяшчаецца паблізу ад сядзібы дзеда Талаша ў вёсцы Навасёлкі, у 9-ці кіламетрах ад горада Петрыкава. Стомленыя, але задаволеныя рабяты размясціліся на адпачынак і адразу ж заняліся рыбалкай, фатаграфавалі віды ракі Прыпяць, рыхтавалі вячэру...

Дзень 6.

Дзень быў прысвечаны толькі адпачынку: хтосьці рыбачыў, правялі нават спаборніцтвы па рыбнай лоўлі, пераможцам апынуўся Блінкоўскі Кірыл; хтосьці будаваў замкі з пяску на беразе рэчкі, нехта загараў, займаліся нарыхтоўкай дроў, вывучэннем мясцовасці, гулялі ў мяч. рыхтавалі вячэру. Пасля вячэры мы назіралі на Прыпяці незвычайнай прыгажосці заход сонца, які прадказваў выдатнае надвор'е на наступны дзень.

Дзень 7.

У восем гадзін раніцы жыццё ў лагеры закіпела. Дзяжурныя вараць сняданак, вакол іх, пасля ранішняга туалета, сабраліся астатнія, падцягнуўшыся на смачны пах грэчневай кашы і какавы.

Дзень таксама планаваўся на паходы і знаёмствы. Калі едзеш з Петрыкава, насупраць вёскі стаіць высокі разьбяны драўляны ўказальнік «Навасёлкі», згортваем направа, трохі праязджаем наперад - і мы ля сядзібы дзеда Талаша. Нас сустракае драўляная разьбяная брама і пяць скульптурных кампазіцый, выкананых з векавога дуба. Музей ўключае ў сябе два дамы. Злева - маленькая сялянская хата, у якой жыў Талаш з сям'ёй да польскай акупацыі. Хата, спаленая палякамі (1920г.) збудаваная зноўку. Захаваўся і другі дом, які пабудаваны Талашом і яго сынамі пасля грамадзянскай вайны. Дом адрэстаўраваны. У ім размешчаны экспазіцыі, якія распавядаюць пра жыццё, баявы шлях Талаша, яго аднавяскоўцаў і паплечнікаў.

Далей па маршруце 7 дня - горад Петрыкаў, размешчаны на левым беразе ракі Прыпяць. Працякае рака Прыпяць з прытокамі Бобрык, Пціч, Трэмля, Убарць. Маецца возера Дзікае плошчай 69 га. Паводле падання, горад быў заснаваны ў X стагоддзі яцвяжскім князем Петрыкам. Цікавая гісторыя горада: http://www.travellers.ru/city-petrikov-3.

Рабяты наведалі краязнаўчы музей, помнік народнаму герою, партызану двух войнаў Дзеду Талашу скульптара З.Азгура.

Таксама нас прыцягнула галоўная мясцовая славутасць - дзеючая паромная пераправа. Мала хто ведае, што ў вобласці ёсць месцы, дзе можна бясплатна перабрацца на той бераг ракі самому і нават на машыне на фоне найпрыгажэйшых палескіх краявідаў. Што мы і зрабілі. Мы прыехалі да таго часу, калі ўжо сабралася некаторая колькасць машын, каб пераплыць на другі бераг. Тутэйшыя, само сабою, ведаюць час працы парома і пад'язджаюць «па раскладзе». Пераправіцца на супрацьлеглы бераг пад'ехалі і на возе, і на матацыкле, а хтосьці проста прыйшоў пешшу. За пяць хвілін да адпраўкі падымаюць шлагбаўм і ўпускаюць ўсіх жадаючых «пракаціцца». Хоць на самай справе тых, хто катаецца тут практычна няма (толькі наш лагер), людзі едуць па справах у вёскі на іншым беразе, у якія інакш не патрапіць.

Дзень 8.

Мы пакідаем наш лагер і адпраўляемся ўздоўж Прыпяці да вёскі Ляскавічы. Гэта цэнтр Нацыянальнага парку «Прыпяцкі». Нацыянальны парк «Прыпяцкі» - яшчэ адна жамчужына экатурызму Беларусі.

Адна з галоўных каштоўнасцяў нацыянальнага парку «Прыпяцкі» - яго пойменныя ландшафты, на якіх можна ўбачыць чаргаванне шырокіх адкрытых лугоў і масіваў кустоў, забалочаных нізін і участкаў рэдкалесся, адзіночных магутных дубоў і старычных азёр. Разнастайнасць флоры і фауны на тэрыторыі «Прыпяцкага» здзіўляе. Тут можна сустрэць 943 віды сасудзістых раслін, з якіх 38 занесены ў Чырвоную кнігу. Акрамя таго тут ёсць 196 відаў моху, 184 віды лішайнікаў і 321 від водарасцяў.

Дзеці наведалі ў Нацыянальным парку цудоўны Музей прыроды, дзе наглядна прадстаўлены ландшафты беларускага Палесся з яго насельнікамі ў розныя поры года, сабраны багатыя калекцыі экспанатаў буйных капытных жывёл, насякомых, рэптылій і амфібій, гербарый рэдкіх раслін Беларусі. Музей прыроды аб'ядноўвае некалькі залаў. Уступная экспазіцыя прысвечана унікальнасці прыродных комплексаў Палесся, гісторыі стварэння парку, асаблівасцям яго тэрыторыі. Зала ландшафтнай і біялагічнай разнастайнасці прадстаўляе дыярамы "пойменныя дубровы", "Сасновы лес", "Пойма ракі Прыпяць", размалёўка "Верхавое балота" наглядную і лічбавую інфармацыю аб разнастайнасці флоры і фауны, гербарый раслін-чырванакніжнікаў, калекцыі птушак і насякомых. У экспазіцыйнай зале створана панарамная экспазіцыя ўсяго парку, дыярамы "Зубры", "Драпежнікі", "Падводны свет", "Вясна ў пойме Прыпяці", экспазіцыі "Буслы", "Калонія чапляў", "У лесе", "Архаічнае пчалярства" (аб старажытным занятку палешукоў - бортніцтве)

Таксама ў Музеі прыроды адкрыта зала этнаграфіі Палескага краю і стылізаваная хата палешука, прысвечаныя культурна-гістарычнай унікальнасці гэтага рэгіёну.

Дзень 9.

Вяртанне дадому. Па дарозе заехалі ў Старажытны горад Тураў. Галоўная архітэктурная славутасць Турава - гэта храм Усіх Святых. Гэты храм з'яўляецца помнікам драўлянага дойлідства 1810 г. Побач з царквой размешчаны два каменныя крыжы. Існуе паданне, што яны прыплылі ў горад па рацэ Прыпяць адразу пасля хрышчэння Русі князем Уладзімірам.

У заключэнне

Так скончыліся 9 дзён нашага лагера. Для дзяцей лагер - гэта рамантыка самастойнага жыцця на прыродзе, без бацькоў. Для дарослых - гэта вельмі сур'ёзная і вельмі адказная штодзённая праца. У падобным лагеры дзеці вучацца рабіць усё самастойна, набываючы пры гэтым неабходныя жыццёвыя і працоўныя навыкі. Знаходзячыся на поўным самазабеспячэнні і самаабслугоўванні, падлеткі самі ўладкоўваюць свой побыт: разбіваюць бівуак і ўтрымліваюць яго ў чысціні, нарыхтоўваюць дровы, рыхтуюць ежу на вогнішчы, рамантуюць рыштунак. На працягу ўсёй лагернай змены дзеці жывуць на свежым паветры, знаходзяцца ў пастаянным руху, удзельнічаюць ў працоўным дэсанце і ў розных спартыўных мерапрыемствах, што само па сабе з'яўляецца магутным фактарам умацавання здароўя, выхавання працавітасці і фізічнага развіцця.

У такім лагеры захоўваецца і калектыўнасць дзейнасці. Гэта вельмі неабходна дзецям - праявіць свае здольнасці і дапамагчы пры гэтым сябрам. Вучачыся рабіць усё самастойна, і не толькі для сябе, але і для групы, дзіця сталее, пазбаўляецца ад шматлікіх ілжывых уяўленняў. Таму тут і самасцвярджэнне, і станаўленне, і вызначэнне сваёй жыццёвай пазіцыі.

Глядзець усе фотаздымкі (16)

Аўтар: Л.I. Муха